Leghorn Tavuk Irkı: Özellikleri, Bakımı ve Beslenme Rehberi
Leghorn tavukları (Gallus gallus domesticus), hafif yapıları ve yüksek yumurta verimleriyle dünya genelinde ticari ve hobi kümeslerinin vazgeçilmezi. 2026'da da verimliliği artırmak, tavuğun refahını korumak ve sürdürülebilir üretim sağlamak için doğru yaşam alanı, dengeli beslenme ve rutin sağlık kontrollerine odaklanmak gerekiyor. Bu rehber, ister küçük ölçekli ister yarı profesyonel üretim yapın, Leghorn sürünüzü en güncel bilgilerle yönetmenize yardımcı olur.
1. Irk Profili
- Köken: İtalya’nın Toskana bölgesi
- Fiziksel özellikler: İnce kemikli, beyaz tüylü, büyük taraklı; bantlı, kahverengi, siyah gibi renk varyantları da bulunur
- Canlı ağırlık: Tavuklarda 1.6-2.0 kg, horozlarda 2.3-2.7 kg
- Yumurta verimi: Yılda 280-320 beyaz kabuklu yumurta
- Yumurtlama yaşı: 18-20 haftadan itibaren
- Karakter: Çevik, meraklı, uçma eğilimli; geniş alan ve güvenli çit gerekir
2. 2026 Trendleri ve Planlama
- Akıllı kümes sensörleri, sıcaklık, amonyak ve nem değerlerini cep telefonuna bildiriyor.
- Güneş panelli otomatik kapılar ve yemlikler enerji tasarrufu sağlıyor.
- Karbon azaltımı için derin altlık sistemi ve biyogazlaştırma çözümleri yaygınlaşıyor.
- İzlenebilir yumurta etiketleme sistemleri, tüketicinin üreticiye güvenini artırıyor.
3. Barınma ve Kümes Tasarımı
3.1 Kümes Boyutları
- Kapalı alan: Tavuk başına en az 0.25 m²; serbest gezi alanında 3-4 m².
- Tavan yüksekliği: Hava sirkülasyonu için 2 m ve üzeri tavsiye edilir.
3.2 Havalandırma ve Işık
- Kışın yoğuşmayı önlemek için tavan yakınlarında ayarlanabilir menfezler.
- Yumurtlama performansını sürdürmek için 14-16 saat toplam ışık süresi.
3.3 İç Düzen
- Tüneme çubukları yerden 80-100 cm yüksekte, 30 cm aralıklarla.
- Yuva kutusu oranı: 4-5 tavuk için 1 kutu, genişliği 30-35 cm.
- Biyogüvenlik: İçeri girişte dezenfektan paspas, kümes çevresinde kemirgen bariyerleri.
4. Beslenme Programı
| Dönem | Protein (%) | Kalsiyum (%) | Not |
|---|---|---|---|
| Civciv (0-6 hafta) | 20-21 | 1.0 | Starter yem, 24 saat erişim |
| Piliç (6-16 hafta) | 16-18 | 1.0 | Kademeli olarak enerji azaltılır, kilo kontrolü yapılır |
| Yumurta döneminde | 16-17 | 3.5-4.0 | Kalsiyum takviyesi için istiridye kabuğu veya granül kireç taşı |
2026’da kullanılan yem takip uygulamaları, günlük tüketimi ve su alımını kaydederek ani değişiklikleri bildiriyor. Serbest dolaşım alanlarında yonca, ısırgan ve sebze artıkları çeşitlilik sağlar. Kış döneminde D vitamini seviyelerini desteklemek için ışık programına dikkat edin.
5. Sağlık Yönetimi
- Aşı takvimi: Marek (1. gün), Newcastle-Bronşit (3. hafta), Gumboro (4. hafta), Newcastle tekrarı (12. ve 18. hafta).
- İç parazit kontrolü: 3 ayda bir dışkı analizi; gerekirse veteriner onaylı solucan ilaçları.
- Dış parazit kontrolü: Kum-kül banyosu, doğal diatom tozu veya onaylı spreyler.
- Yumurta verim grafikleri: Dijital kayıtlarla verim düşüşü ve olası hastalıklar takip edilir.
- Yüksek tarak ve ayak yaralanmalarını önlemek için kümes içinde keskin kenarlar bulundurmayın.
6. Davranış ve Refah
- Leghorn’lar enerjik ve uçucu olduğundan çit yüksekliği minimum 1.8 m olmalı.
- Gölge alanlar, çalılık veya yapay tüneller stres azaltır.
- Yemleme sırasında sırayı korumak için birden fazla yemlik kullanın.
- Horoz kullanacaksanız 1 horoz başına 10-12 tavuk planlayın.
7. Yumurta Toplama ve Saklama
- Yumurtaları günde en az iki kez toplayın; sıcak havalarda daha sık.
- 15-18°C’de, %70 nemde saklayın; karton viyol kullanmak hava dolaşımını sağlar.
- Satış için 2026 yılında QR kodlu etiketleme, tüketiciye tazelik ve üretim bilgisi sunuyor.
8. Üretim ve Kuluçka
- Kuluçka makinesi sıcaklığı 37.5°C, nem %55-60; son üç günde %65-70.
- Günlük yumurtaları 7-10 gün içinde kuluçkaya koyun; uç kısmı aşağı gelecek şekilde depolayın.
- Leghorn tavukları kuluçka içgüdüsü zayıf olduğundan, başka ırk veya otomatik makineler tercih edilir.
9. Bakım Takvimi
- Günlük: Su ve yem kontrolü, yumurta toplama, sürü davranışını gözlemleme.
- Haftalık: Altlık karıştırma veya ince tabaka ekleme, yemlik ve suluk temizlikleri.
- Aylık: Kümes dezenfeksiyonu, kemirgen tuzaklarının kontrolü, sensör kalibrasyonu.
- Yıllık: Yapısal bakım, filtre ve havalandırma sistemi bakımı, aşı kayıtlarının yenilenmesi.
10. Sık Sorulan Sorular
Leghorn tavuklarının uçamaması için ne yapabilirim?
Kanat uçlarındaki birkaç büyük teleği kesmek (tek kanat) yeterli olur. Uygulamayı dikkatle yapın ve düzenli aralıklarla kontrol edin.
Kışın yumurta verimi düşerse ne yapmalıyım?
Fotoperiyodu 14 saate çıkarın, protein ve enerji seviyesini dengede tutun, kümes sıcaklığını 10-12°C’nin altına düşürmeyin.
Leghorn’lar et üretimi için uygun mu?
Çok hafif oldukları için et verimi düşüktür; esas olarak yumurta üretiminde kullanılırlar.
Serbest gezen sistemde yırtıcılardan nasıl korurum?
Elektrikli çit, gece otomatik kapanan kapılar ve gündüz bekçi köpeği tercih edilebilir.
Kalsiyum eksikliğini nasıl anlarım?
İnce kabuklu yumurtalar, tavukta kemik hassasiyeti ileriye dönük eksiklik göstergesi olabilir; kalsiyum takviyesini artırın.
11. Sonuç
Leghorn tavukları, verimlilik ve enerji kombinasyonuyla üreticilere güçlü bir katkı sunar. Güncel teknolojilerle desteklenmiş kümes yönetimi ve dengeli beslenme uygulamalarını takip ederek 2026 boyunca sağlıklı, üretken ve mutlu bir Leghorn sürüsü yetiştirebilirsiniz.