Türkiye’de Ücretli Sahiplendirme Yasal mı?
Türkiye’de ücretli sahiplendirme, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenir. Evcil hayvanların ticari amaçla satışı yalnızca kayıtlı işletmelerde yapılabilirken, bireysel sahiplerin ücret talep etmesi çeşitli kısıtlamalara tabidir.
1. Mevzuatın Temel Başlıkları
- Lisansa Tabi İşletmeler: Pet shop ve üretim çiftlikleri Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan onay almak zorundadır.
- Ev Ortamında Üretim: Ticari amaçla sistematik üretim yapmak yasaktır.
- Hayvan Refahı: Satış veya sahiplendirme sürecinde bakım, sağlık ve barınma şartları denetlenir.
2. Bireysel Ücret Talebinin Riskleri
- Yasal Yaptırımlar: İzin alınmadan ücretli sahiplendirme idari para cezasına yol açabilir.
- Sözleşme Eksiklikleri: Resmî belgeler olmadan yapılan devirler uyuşmazlık çıkarabilir.
- Vergi Yükümlülüğü: Süreklilik arz eden ücretli devirler gelir vergisi kapsamına girebilir.
3. Kayıt ve Mikroçip Zorunluluğu
- Kedi ve köpeklerin mikroçip uygulaması için veteriner hekimlere başvurulmalıdır.
- TRACES sistemi üzerinden şeffaf kayıt tutmak sorumluluğu güçlendirir.
4. Etik ve Alternatif Yaklaşımlar
- Bağış Esası: Ücret yerine barınaklara bağış yönlendirmek daha etik kabul edilir.
- Sözleşmeli Sahiplendirme: Ücret talep edilmeden, bakım şartlarını içeren sözleşmeler önerilir.
- Denetimli Programlar: Belediyeler ve STK’lar aracılığıyla sahiplendirme yaparak yasal zemini güçlendirin.
5. Sık Sorulan Sorular
| Soru | Cevap |
|---|---|
| Evde doğan yavrular için ücret alabilir miyim? | Sürekli gelir haline getirmek yasaktır; tek seferlik durumlarda bile bağış tercih edilmelidir. |
| Yeni yönetmelikler neler getiriyor? | Mikroçip, kayıt ve satış yapılacak alanlar için sıkı denetimler öngörülür. |
| Ceza miktarı ne kadar? | Yasal dayanaklarına göre değişmekle birlikte, kanuna aykırı satışlarda binlerce TL’yi bulan para cezaları verilebilir. |
Sonuç
Türkiye’de hayvan refahını korumak amacıyla ücretli sahiplendirme sıkı kurallara tabidir. Yasal çerçeveye uymak, etik davranmak ve şeffaf kayıt tutmak sorumluluk sahibi sahiplenmenin temelidir.